KILIMO CHA MAHINDI

MAHINDI
Mahindi ni zao muhimu sana katika kilimo hapa nchini na hukuzwa na takribani 70 % ya wakulima wa hapa Tanzania.
Maeneo yanayoongoza kwa kulima mahindi ni nyanda za juu kusini kama Songea,Sumbawanga,Mbeya,Njombe,Iringa n.k. Ni chakula cha kila siku cha watanzania wengi hukuzaji wake  hutegemea matukio mbali mbali yakijumuisha kunyesha kwa mvua sana sana pia bei, upatikanaji wa pembejeo za kilimo mfano:- Mbolea,Sumu ya mmea,viua dudu.
Kunahaja ya kuboresha  ukulima wa mahindi ikizingatiwa kuhitajika sana kwa nafaka hii muhimu nchini na hata nje ya Tanzania kama haikikisho la kuweko kwa chakula cha kutosha. Kwa mahitaji haya lazima kuweko njia madhubuti  haza mbegu bora,dawa za palizi za magugu,viua dudu na elimu shilikishi kwa watalamu wa kilimo (Maafisa Kilimo) kwakupata mafunzo ya mbegu bora na viwatilifu bora ambavyo vitamsadia mkulima kulima kilimo chenye tija.

 UTHIBITI WA MAGUGU
Kwa wakulima wengi wanatanzania wanatumia jembe la mkono kufanya palizi hii ni njia nzuri lakini haiokoi mda zaidi na kuupa mmea wa muhindi ufanisi mzuri wa kubeba mahindi vizuri haza magugu yakichanganyana na mahindi, lakini wanaweza kutumia dawa kuthibiti magugu hasa kabla mahindi yajatoka,
Wakulima wanaweza kutumia Dual Dold wakiwa wanachanganya na maharagwe pamoja yaani kilimo mchanganyiko au wanaweza kutumia dawa ya magugu ya Primagram Gold  kwajili ya palizi kwenye mahindi kutoka kampuni ya syngenta ( www.syngenta.com) ambayo hutumika kwa mahindi bila kuchanganya na maharagwe unatumia mls 300 kwa lita 20 za maji na unapulizia ikiwa umeshapanda mbegu chini na udongo kuwa na unyevunyevu wa kutosha kushikana na dawa vizuri.

Picha hiyo juu inaonesha shamba la mahindi ambalo limetumia Primagram Gold na mbegu ya mahindi ya Sy 644 ukanda wa juu kusini # Iringa Tanzania. Dawa hii ambayo halijawahi kuingizwa jembe ndani ya miezi miwili na wiki tatu dawa hii huwafaa wakulima wanaolima mwaka nenda mwaka rudi kwa ufanisi wa hali ya juu zaidi kuliko dawa zingine zozote.

Picha ambazo zinaonesha usadikisho wa Primagram Gold jinsi inavyofanya kazi vizuri na kuleta mazao yenye afya nizuri.

UTHIBITI WA VIPEKECHA BUA
( Viwavi jeshi,Viwavi jeshi vamizi, Panzi n.k)
Kuna dawa mbalimbali ambazo zinawaangamiza vizuri wa viwavi vamizi na wadudu wa halibifu wa hasa mahindi yakiwa madogo apa tumia dawa kama Karate,Match,Dkluf,Profecron n.k ila dawa ya Viwavijeshi vamizi(luhoma) tumia Match kutoka syngeta www.syngenta.com  dawa hii inauwa yai lava na kipepeo pia yaani inaufanisi wa hali  ya juu uchanganyaji ni mls 25 kwa lita 20 za maji.

Picha hii inaonesha utambuzi wa mdudu viwavijeshi vamizi kanda za juu kusini na Agronomist Lwoga kwaajili ya kutafuta dawa stahiki ya kupiga hasa kumthibiti viwavijeshi vamizi.

MBEGU CHOTARA ZA MAHINDI.
Mbegu za mahindi bora zipo nyingi sana, neno chotara ni mbegu za kisasa zilizo ongezewa ufanisi wa utoaji mavuno mengi sana na kustahimili hali ya hewa mbalimbali hapa ni uchaguzi wa eneo la kupanda hizo mbegu yaani ukanda wa mvua nyingi au chache ambazo zitakuwezesha uchaguzi wa mbegu ipi upande kuna mbeguz amda mfupi na mda wa kati na mda mrefu.
Za mda mfupi ni Sy 514 kutoka syngenta,Tumbili,Pundamilia, za mda wa kati ni Sy 634,Simba n.k za mda mrefu ni Sy 644,Tembo,DK 777 n.k.
na upandaji ni 25cm mhindi kwa muhindi na mstari 80 cm au 30cm kwa 75 hii ni nafasi nzuri sana kwa punje mojamoja.

Picha hiyo ikionesha nafasi nzuri kati ya mhindi na mhindi na pia mstari na mstari ,

MMEA UNAHITAJI NINI KUISHI?

      VIRUTUBISHO VYA MIMEA

Virutubisho vya mimea vimegawanyika katika makundi matatu

1. VIRUTUBISHO MSINGI

Hivi ni virutubisho vinavyohitajika kwa kiwango kikubwa na kila mmea ili uweze kuzaa mazao yenye tija.

2. VIRUTUBISHO SEKONDARI

Hivi ni virutubisho ambavyo vinahutajika kwa kiasi kikubwa na baadhi tu ya mimea.

3. VIRUTUBISHO VIDOGOVIDOGO

Hivi ni virutubisho vinavyohitajika na kila mimea kwa kiwango kidogo ila vikikosekana vinaweza kuleta madhara kweny ukuaji wa  mimea

v  VIRUTUBISHO MSINGI

1.NITROGEN (N)

Hiki ni kirutubisho muhimu sana  husaidia  mimea yafuatayo:

·         kukuza mmea

·         kuupa mmea rangi ya kijani 

UPUNGUFU: mmea kuwa wa njano hasa majani makubwa

KUZIDI: Mmea hurefuka sana na  kuwa dhaifu

UPATIKANAJI:  Mbolea ya DAP,NPK,CAN.UREA

Upungufu wa Nitrogeni kwenye Mahindi.

2. PHOSPHOROUS (P)

Kirutubisho hiki  husaidia mmea yafuatayo:-

·         Kutengeneza mizizi,

·         husaidia  utengenezaji wa  punje na ukuaji wa tunda

UPUNGUFU: Mmea kuwa na rangi ya zambarau

KUZIDI:  huathiri  upatikanaji wa virutubisho vya Iron,Manganese na Nitrogeni hivyo kufanya  mmea kuwa wa njano.

UPATIKANAJI: Hupatkana kwenye mbolea ya DAP ,NPK

Upungufu wa phosphorous kwenye Mahaindi.

3. POTASSIUM (K)

              Kirutubisho hiki husaidia mmea yafuatayo

·         Husaidia mmea kujitengenezea chakula chake  kwani ni muhusika mkuu kwenye kufunga na kufunguka kwa matundu ya stomata

           umbo ,ukubwa ,radha na rangi ya tunda ni kazi ya potassium

·         Hiki ni kirutubisho kinachohitajika sana na mmea baada ya Nitriogen

UPUNGUFU: Hufanya mmea kuwa njano pembezoni mwa jani huku  katkati jani likibaki kijani, pia hufanya majani kujikunja,na kuanguka kwa majani machanga na matunda.

KUZIDI:  Huathiri ukuaji wa mmea  kwani hufanya nitrogen isipatikane kwenye mmea hivyo mmea kuwa wa njano.

UPATIKANAJI: Hupatikana katika mbolea ya NPK.

UMUHIMU WA KIRUTUBISHO CHA POTASIUM (K)

·         Potasium ni kirutubisho muhimu sana baada ya nitorgen

·         Husaidia tunda kuwa na rangi nzuri na yenye kung’aa

·         Huongeza ubora wa punje

·         Husaidia kuongeza ukubwa wa tunda

·         Husaidia tunda kuwa na muonekano mzuri

·         Husaidia mazao kukaa muda mrefu baada ya kuvuna.

Umuhimu wa K kwenye Mahindi husaidia mmea  kupambana na ukame

v  VIRUTUBISHO SEKONDARI

                       1. CALCIUM

·         Calcium ni muhimu kwa afya ya mizizi, husaidia kutengeneza mizizi mipya

·         Huimarisha gamba la juu la tunda

UPUNGUFU: weusi kwenye sehemu ya chini ya tunda, kujikunja kwa majani machanga

KUZIDI: Huathiri upatikanaji wa Mgnessium na Potassium kwenye mmea

UPATKANAJI: CAN, Calcium Nitrate.

2.MAGNESIUM

·         husaidia utengenezaji wa chakula cha mimea

           UPUNGUFU: Unjano wa  majani pembezoni

           KUZIDI: Huathiri upatikanaji wa Calcium

3. SULFUR

·         Inasaidia kutengeneza protein kwenye mmea

           ni muhimu kwa mazao kama kitunguumaji na kitunguu swaumu 

           kwaajili ya harufu na kukuza mmea

UPUNGUFU: Hufanya mmea wote kuwa wa njano

KUZIDI: Mmea huwa wa njano

UPATIKANAJI: SA

UPUNGUFU WA MAGNESIUM 

VIRUTUBISHO VIDOVIDOGO
Virutubisho vidovidogo ni muhimu sana kwa ukuaji wa mimea kwani vikikosekana huathiri ukuaji wa mimea

Mfano:

BORON(B), CHLORINE(CL), COPPER(CU), IRON(Fe), MANGANESE(Mn) ,MOLYBDENUM(Mo),ZINC(Zn)

MAMBO YAFUATAYO UNAPASWA KUFANYA ILI KUPTA MVUNO MENGI.

    1 Uchaguzi wa mbegu bora 
    2.Uwekaji wa mbolea kwa mda unaofaa
    Kupandia DAP, Kukuzia Urea, Kubebeshaea CAN kwa kifuniko kimoja kinatosha cha maji   kwa kila mhindi

3. Utumiaji wa dawa za mgugu au kufanya palizi  mapema.
4.Panda kwa kutumia nafasi
5.Piga dawa za wadudu kwa mda unaofaa.   

Natumaini msomaji wetu umenufaika na taarifa hii kwa ushauri waweza kutupigia simu 

kwa namba zifuatazo 
+255 719 886 932